Czerniak - jak go rozpoznać i chronić przed nim skórę?

Europejski Dzień Czerniaka – dlaczego warto o nim pamiętać?

Każdego roku w maju, tuż przed sezonem wakacyjnym i silniejszym nasłonecznieniem, przy okazji Europejskiego Dnia Czerniaka wiele organizacji przypomina, jak ważna jest diagnostyka skóry oraz dlaczego tak istotne jest oglądanie znamion.

Każdego roku w Polsce obserwuje się wzrost zachorowalności na czerniaka skóry. Według danych z 2024 roku liczba zachorowań na ten nowotwór skóry znacznie wzrosła w stosunku do lat poprzednich. Co niezwykle istotne i warte podkreślenia, szacunkowo aż 80% osób ma szansę na całkowite wyleczenie podczas diagnozy we wczesnym stadium! Już taka wiadomośc powinna nas skłonić do regularnej diagnostyki.

Cechy charakterystyczne czerniaka – na co należy zwrócić uwagę?

Czerniak (łac. melanoma malignum) jest to złośliwy nowotwór skóry, błon śluzowych lub błony naczyniowej oka, wywodzący się z komórek barwnikowych - melanocytów. Mimo, iż odsetek zachorowalności na ten nowotwór jest niewielki, charakteryzuje go wysoka złośliwość z tendencją do licznych przerzutów.

Aby przeprowadzić skuteczną ocenę skóry należy zastosować się do wytycznych systemu ABCDE, który pomaga rozpoznać potencjalnie niebezpieczne zmiany na skórze. Każda litera przypisana jest do określonej cechy:

System ABCDE pomaga w szybki sposób ocenić czy zmiana jest potencjalnie niebezpieczna i powinna wzbudzić naszą czujność.

Dlaczego regularne badanie jest tak ważne?

Tylko odpowiednia profilaktyka potrafi uchronić nas przed zezłośliwieniem zmiany. Warto zwrócić uwagę przede wszystkim na odsłonięte partie skóry, ale również uważnie przyglądać się trudno dostępnym miejscom, np. we włosach, na podeszwach stóp, między palcami, w miejscach intymnych.

Dermatolog wykonuje badanie przy użyciu specjalistycznego sprzętu (dermatoskopu), który pozwala obejrzeć zmianę w znacznym powiększeniu.

Czy istnieje grupa ryzyka czerniaka?

Niektóre osoby są bardziej niż inne narażone na rozwój czerniaka niż inne. Szczególnie warto przeanalizować dotychczasowe nawyki związane z kąpielami słonecznymi i przypomnieć sobie czy w przeszłości dochodziło do poparzeń na wakacjach lub czy zdarzyło nam się skorzystać z solarium. Niebezpieczna moda z lat 90. na sztuczne źródła promieniowania UV znacząco zwiększają ryzyko zachorowania.

Szczególną ostrożność powinny zachować także osoby o jasnej karnacji gdyż ich skóra jest szczególnie podatna na poparzenia słoneczne. Warto również przestudiować przypadki zachorowań w rodzinie, ponieważ genetyczne predyspozycje zwiększają ryzyko wystąpienia nowotworu. Cechą, która powinna również skłonić do uważności, jest mnogość zmian barwnikowych na ciele.

Jak się chronić?

Ochrona skóry przed promieniowaniem UV jest kluczowa w profilaktyce czerniaka. Oto podstawowe zalecenia:

• Unikać nadmiernej ekspozycji na słońce w godzinach 10:00–16:00, gdy wskaźnik UV jest szczególnie wysoki.
• Stosować kremy z filtrem UV – nie tylko rano, ale co 2–3 godziny, a w trakcie wakacji także po przetarciu skóry ręcznikiem, wysiłku fizycznym czy kąpieli.
• Nosić odpowiednią odzież – szczególnie podczas aktywności fizycznej lub sportów wodnych. Warto zaopatrzyć się w odzież z filtrem UV, czapki, daszki ochronne oraz okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV.
• Unikać solarium – mimo, że moda na sztuczną opaleniznę ustąpiła, warto nadal podkreślać szkodliwość lamp opalających.
• Regularnie badać skórę z należytą uwagą przy dobrym oświetleniu.

Wsparcie kosmetologa

Choć kosmetolog nie stawia diagnozy medycznej, jego rola we wczesnym wsparciu jest nie do przecenienia.

Obserwacja skóry podczas standardowych zabiegów kosmetologicznych, konsultacja badająca nawyki i zwyczaje pomaga ukierunkować uwagę na odpowiedni obszar, ale przede wszystkim pozwala zauważyć zmiany i skierować klienta do odpowiedniego specjalisty.

W Topestetic stawiamy bardzo silny nacisk na edukację i indywidualne podejście do pielęgnacji. Kosmetolodzy mogą wskazać kierunek, zwrócić uwagę na złe nawyki, ale co ważne – dobrać odpowiedni krem z filtrem – mając na uwadze nie tylko jego skuteczność, ale także walory aplikacyjne.

Żaden krem UV nie będzie skuteczny, jeśli nie będzie prawidłowo i odpowiednio często aplikowany. Wiele osób unika tego typu kremów ze względu na złe doświadczenia związane z bieleniem czy lepką konsystencją, a należy zaznaczyć, że istnieje bardzo szeroka gama produktów z filtrem UV – od klasycznych kremów, przez emulsje, spray’e, aż po pudry, które umożliwiają wygodną reaplikację produktu w ciągu dnia.

W Topestetic mamy na uwadze nie tylko aspekty estetyczne, ale także zdrowie skóry. Jako marka od lat trwamy w filozofii pomocy, dlatego też od niedawna uruchomiliśmy istnienie Fundacji Topestetic, która nie tylko skupia się na pomocy w trakcie kuracji onkologicznych ale również skupia swoje siły na edukacji i profilaktyce nowotworów skóry, dlatego każdego dnia dokładamy starań, by wspierać nie tylko urodę, ale i świadomość i troskę o zdrowie.

Dzięki wspólnym działaniom możemy realnie wpływać na jakość życia naszych Klientów, edukować i budować kulturę odpowiedzialnej pielęgnacji.